Sześć lat w cieniu: Jak opieka nad teściową zniszczyła moje małżeństwo i poczucie własnej wartości
– Znowu nie posprzątałaś kuchni? – głos teściowej przeszył ciszę jak nóż. Stałam przy zlewie, z rękami zanurzonymi w ciepłej wodzie, próbując zmyć resztki obiadu. Miałam ochotę krzyknąć, że przecież od rana zajmowałam się babcią, która dziś znowu nie chciała jeść i płakała przez pół dnia. Ale tylko zacisnęłam zęby.
Sześć lat temu, kiedy Basia – moja teściowa – wyjeżdżała do Niemiec do pracy, spojrzała mi w oczy i powiedziała: „Agnieszka, wiem, że mogę na ciebie liczyć. Mama jest już słaba, a ja muszę zarobić na remont mieszkania. Proszę cię, zaopiekuj się nią.” Mój mąż, Tomek, stał obok i tylko pokiwał głową. Wtedy jeszcze wierzyłam, że robimy to razem – dla rodziny.
Pierwsze miesiące były trudne. Babcia Zosia miała swoje humory, czasem zapominała, kim jestem. Zdarzało się, że w środku nocy budziła mnie krzykiem, bo śniło jej się, że ktoś ją okrada. Tomek pomagał mi wieczorami, ale coraz częściej wracał późno z pracy. „Zmęczony jestem” – powtarzał. „Daj mi spokój.”
Z czasem opieka nad babcią stała się moją codziennością. Karmiłam ją, myłam, zmieniałam pieluchy. Czułam się jak pielęgniarka na etacie 24/7. Moje życie toczyło się między łóżkiem babci a kuchnią. Znajomi przestali dzwonić – nie miałam czasu na spotkania ani nawet na krótką kawę.
Czasem patrzyłam na Tomka i zastanawiałam się, czy jeszcze mnie kocha. Nasze rozmowy ograniczały się do spraw organizacyjnych: „Kupiłeś leki dla babci?”, „Zapłaciłeś rachunki?”. O bliskości nie było mowy. W nocy leżałam obok niego i czułam się bardziej samotna niż kiedykolwiek.
Po sześciu latach Basia wróciła z Niemiec. Przywiozła walizki pełne prezentów i nowy telewizor do salonu. Przez pierwsze dni była miła – dziękowała mi za opiekę nad mamą, obiecywała, że teraz wszystko się zmieni. Ale szybko zaczęła przejmować domowe obowiązki i… władzę.
– Agnieszka, nie tak się gotuje rosół! – usłyszałam pewnego dnia. – Mama zawsze lubiła więcej pietruszki.
– Przez sześć lat gotowałam tak samo i nigdy nie narzekała – odpowiedziałam cicho.
– Bo nie chciała cię urazić – rzuciła Basia z uśmiechem.
Z każdym dniem czułam się coraz bardziej zbędna. Basia zaczęła krytykować wszystko: jak sprzątam, jak rozmawiam z babcią, nawet to, jak wychowuję nasze dzieci. Tomek milczał. Kiedy próbowałam z nim rozmawiać, wzruszał ramionami.
– Daj spokój, mama jest po prostu zmęczona po powrocie – mówił.
Ale ja byłam zmęczona od sześciu lat.
Pewnego wieczoru usłyszałam rozmowę Basi z Tomkiem w kuchni:
– Agnieszka chyba sobie nie radzi – powiedziała teściowa szeptem.
– Może powinniśmy zatrudnić kogoś do pomocy?
– Przecież przez tyle lat dawała radę! – odpowiedział Tomek.
– Ale teraz ja tu jestem i chcę mieć porządek po swojemu.
Poczułam łzy napływające do oczu. Przez sześć lat byłam tu dla nich wszystkich – dla babci, dla Tomka, dla dzieci. Poświęciłam pracę, przyjaciół, własne marzenia. A teraz byłam tylko przeszkodą w ich „porządku”.
Zaczęłam coraz częściej wychodzić na długie spacery po okolicy. Potrzebowałam oddechu. Czasem siadałam na ławce pod blokiem i patrzyłam na przechodzących ludzi. Zazdrościłam im wolności – tego, że mogą po prostu być sobą.
Któregoś dnia zadzwoniła do mnie moja mama:
– Agnieszko, co u ciebie? Dawno cię nie widziałam.
– Wszystko w porządku – skłamałam.
– Słyszę po głosie, że nie jest…
Zaczęłam płakać. Opowiedziałam jej wszystko – o samotności, o tym jak czuję się niewidzialna we własnym domu.
– Kochanie, musisz pomyśleć o sobie – powiedziała mama. – Nikt ci nie podziękuje za to poświęcenie, jeśli sama siebie nie docenisz.
Tej nocy długo nie spałam. Patrzyłam na śpiącego Tomka i zastanawiałam się, kiedy ostatni raz spojrzał na mnie z czułością. Czy jeszcze jestem dla niego kimś ważnym?
Następnego dnia postanowiłam porozmawiać z Tomkiem szczerze:
– Tomek… Czy ty w ogóle widzisz, ile dla was zrobiłam?
– O co ci chodzi? Przecież nikt cię nie zmuszał.
– Myślałam, że jesteśmy rodziną…
– Przesadzasz.
Wyszłam z domu trzaskając drzwiami. Szłam przed siebie bez celu, aż dotarłam do parku. Usiadłam na ławce i zaczęłam rozmyślać: czy naprawdę przez te wszystkie lata byłam tylko pomocą domową? Czy moje uczucia nic nie znaczą?
Kiedy wróciłam do domu późnym wieczorem, dzieci już spały. Basia spojrzała na mnie chłodno:
– Nie możesz tak znikać bez słowa. Dzieci cię potrzebują.
– A kto mnie potrzebuje? – zapytałam cicho.
Nie odpowiedziała.
Od tamtej pory coraz częściej myślę o odejściu. O tym, żeby zacząć żyć dla siebie. Ale boję się – boję się samotności i tego, że już nigdy nie będę dla nikogo ważna.
Czy warto jeszcze walczyć o to małżeństwo? Czy może czas wreszcie zawalczyć o siebie?
Może wy mi powiecie: czy po tylu latach poświęcenia mam prawo odejść? Czy ktoś z was też czuł się kiedyś tak niewidzialny we własnym domu?