Czy naprawdę jestem winna, że mam więcej? Historia o rodzinnych oczekiwaniach i granicach

– Naprawdę nie rozumiesz, Aniu? – głos mojej mamy drżał, choć starała się brzmieć stanowczo. – Ola nie ma gdzie mieszkać. Ty masz dwa mieszkania. To chyba oczywiste, że powinnaś jej pomóc.

Stałam w kuchni, oparta o blat, z kubkiem zimnej już kawy w dłoni. Patrzyłam na mamę i czułam, jak narasta we mnie gniew i bezsilność. Ola, żona mojego brata, siedziała przy stole z założonymi rękami i wzrokiem wbitym w podłogę. Wiedziałam, że to nie pierwszy raz, kiedy rozmawiamy o moim mieszkaniu, ale pierwszy raz mama powiedziała to tak wprost: „Powinnaś jej je oddać”.

– Mamo, to nie jest takie proste – próbowałam tłumaczyć, choć wiedziałam, że to jak rozmowa ze ścianą. – Pracowałam na to mieszkanie latami. Brałam kredyt, odkładałam każdy grosz. To nie jest prezent, który mogę komuś po prostu wręczyć.

Ola podniosła wzrok. Jej oczy były zimne, pełne pretensji.

– Ale ty masz dwa mieszkania – powiedziała cicho, ale stanowczo. – My z Piotrem ledwo wiążemy koniec z końcem. Ty nawet nie mieszkasz w tym drugim. Po co ci ono?

Zacisnęłam usta. Wiedziałam, że dla nich to proste: mam więcej, więc powinnam się podzielić. Ale nikt nie widział tych wszystkich wieczorów spędzonych nad dodatkowymi projektami, tych weekendów bez odpoczynku, tego strachu przed kolejną ratą kredytu.

Od dziecka czułam się inna w mojej rodzinie. Byłam tą „ambitną”, tą „zaradną”, tą „która zawsze sobie poradzi”. Rodzice byli dumni z mojego wykształcenia i pracy w dużej firmie w Warszawie, ale jednocześnie… zawsze czułam dystans. Jakby moje sukcesy były czymś niewygodnym. Piotr, mój brat, nigdy nie ukrywał zazdrości. Kiedyś powiedział mi prosto w twarz: „Ty zawsze musisz być lepsza”.

Teraz Ola patrzyła na mnie z tym samym wyrzutem.

– Wiesz, że Piotr jest załamany? – powiedziała nagle. – Przez ciebie czujemy się gorsi.

Zabolało. Chciałam krzyknąć: „To nie moja wina!” Ale tylko westchnęłam.

Mama spojrzała na mnie z wyrzutem.

– Aniu, rodzina jest najważniejsza. Zawsze ci to powtarzałam. Ty masz możliwość pomóc. Czy naprawdę chcesz patrzeć, jak twój brat i jego żona tułają się po wynajmowanych mieszkaniach?

Poczułam łzy napływające do oczu. Zawsze byłam tą silną. Ale teraz czułam się osaczona.

– A co ze mną? – zapytałam cicho. – Czy ktoś z was pomyślał o tym, co ja czuję? Czy tylko dlatego, że mam więcej, muszę oddać wszystko?

Ola prychnęła.

– Nie wszystko. Tylko jedno mieszkanie.

Wyszłam z kuchni i zamknęłam się w swoim pokoju. Usiadłam na łóżku i schowałam twarz w dłoniach. Przed oczami miałam obrazy z dzieciństwa: jak Piotr dostawał ode mnie lepsze oceny i obrażał się na cały dzień; jak mama mówiła: „Nie chwal się tak tym stypendium”. Zawsze miałam być skromna, nie wychylać się za bardzo.

Ale teraz chodziło o coś więcej niż skromność. Chodziło o moje życie.

Telefon zadzwonił wieczorem. To był Piotr.

– Anka – zaczął bez przywitania – słyszałem rozmowę z mamą i Olą. Wiesz… my naprawdę nie mamy już siły. Ola jest w ciąży. Wynajmujemy kawalerkę na Pradze, właściciel podnosi czynsz co pół roku. Ty masz to mieszkanie na Mokotowie… Nawet tam nie bywasz.

Milczałam długo.

– Piotrze… – zaczęłam ostrożnie – ja nie jestem przeciwko wam. Ale to mieszkanie to moja jedyna inwestycja na przyszłość. Nie wiem, co będzie za kilka lat. Może stracę pracę? Może zachoruję?

Usłyszałam jego ciężki oddech.

– Ty zawsze musisz wszystko kalkulować – rzucił z goryczą. – My po prostu chcemy normalnie żyć.

Rozłączył się pierwszy.

Przez kolejne dni atmosfera w domu była napięta do granic możliwości. Mama chodziła obrażona, Ola demonstracyjnie milczała podczas posiłków. Czułam się jak intruz we własnej rodzinie.

Pewnego wieczoru mama weszła do mojego pokoju bez pukania.

– Aniu – zaczęła łagodniej niż zwykle – wiem, że ci ciężko. Ale czasem trzeba coś poświęcić dla innych. Ja całe życie poświęcałam się dla was.

Spojrzałam na nią ze łzami w oczach.

– Ale ja nie chcę żyć cudzym życiem! Nie chcę być tylko „tą od pomagania”. Chcę mieć prawo do własnych decyzji!

Mama usiadła obok mnie i przez chwilę milczała.

– Może masz rację… Ale pamiętaj: rodzina to rodzina.

Tej nocy długo nie mogłam zasnąć. W głowie kłębiły mi się myśli: czy naprawdę jestem winna temu, że mam więcej? Czy muszę płacić za cudze niespełnienie? Czy jeśli odmówię, będę egoistką?

Następnego dnia spakowałam walizkę i wróciłam do Warszawy. Po drodze płakałam całą drogę w pociągu. Czułam się rozdarta: z jednej strony chciałam pomóc bratu i Oli, z drugiej – miałam prawo do własnego życia i bezpieczeństwa.

Minęły tygodnie ciszy. Nikt do mnie nie dzwonił. W końcu napisała Ola: „Nie musisz nam nic dawać. Ale pamiętaj: rodzina nie zapomina”.

Patrzę teraz na klucze do mojego mieszkania i zastanawiam się: czy naprawdę szczęście jednych musi być okupione cierpieniem drugich? Czy można kochać rodzinę i jednocześnie postawić granice? Może czasem trzeba wybrać siebie – nawet jeśli boli.