Czwartkowy wieczór, który rozdarł moją rodzinę: „Rodzice postanowili oddać cały dom babci mojemu bratu”
– Nie rozumiem, dlaczego to robicie – mój głos drżał, choć starałam się mówić spokojnie. Siedzieliśmy przy kuchennym stole, a zegar na ścianie wybijał dziewiętnastą. Mama patrzyła na mnie z niepokojem, tata unikał mojego wzroku, a mój młodszy brat, Tomek, bawił się nerwowo łyżeczką. W powietrzu wisiała cisza, która bolała bardziej niż jakiekolwiek słowa.
– Marto, to nie jest tak, jak myślisz – zaczęła mama, ale przerwałam jej gwałtownie.
– A jak? Przez całe życie słyszałam, że rodzina jest najważniejsza. Że trzeba się wspierać. Przez ostatnie trzy lata opiekowałam się babcią, kiedy wy byliście w pracy albo na działce. To ja z nią siedziałam w szpitalu po udarze, to ja podawałam jej leki i gotowałam obiady. A teraz dowiaduję się, że dom po babci dostanie tylko Tomek? – czułam, jak łzy napływają mi do oczu, ale nie chciałam im pozwolić płynąć.
Tomek spojrzał na mnie z wyrzutem.
– Przestań robić sceny – mruknął. – Ty masz swoje życie w Warszawie, mieszkanie i dobrą pracę. Ja zostałem tutaj, bo ktoś musiał zająć się domem.
– Zająć się domem? – powtórzyłam z niedowierzaniem. – Przez ostatnie dwa lata nie widziałam cię tu częściej niż raz w miesiącu! To ja byłam z babcią dzień w dzień!
Tata w końcu podniósł głowę.
– Marta, rozumiemy twoje rozgoryczenie. Ale Tomek jest jedynym synem. To tradycja. Dom powinien zostać w rodzinie, przekazany z ojca na syna.
Poczułam, jakby ktoś uderzył mnie w brzuch. Tradycja. Słowo, które zawsze było ważniejsze niż moje uczucia. Zawsze byłam tą „dziewczynką”, która powinna być wdzięczna za wszystko i nie oczekiwać niczego w zamian.
Wstałam gwałtownie od stołu.
– Czyli wszystko to, co robiłam przez te lata, nie ma znaczenia? Moja praca, moje poświęcenie? Liczy się tylko to, że jestem kobietą?
Mama próbowała mnie uspokoić:
– Kochanie, nie o to chodzi… Po prostu… Tomek tu zostanie. Ty masz swoje życie gdzie indziej.
– Moje życie? – zaśmiałam się gorzko. – Moje życie to były codzienne wizyty u babci i wasze telefony: „Marta, możesz dziś zajrzeć do babci?”. A teraz nagle już się nie liczę?
Tomek wzruszył ramionami.
– Przestań dramatyzować. Dom i tak wymaga remontu. Ja się tym zajmę.
– A kto płacił za naprawę dachu dwa lata temu? Kto załatwiał ekipę remontową? – rzuciłam przez zaciśnięte zęby.
Cisza. Nikt nie odpowiedział.
Wyszłam z kuchni i zamknęłam się w swoim dawnym pokoju. Usiadłam na łóżku i zaczęłam płakać. Czułam się zdradzona przez własną rodzinę. Przez całe życie starałam się być dobrą córką i wnuczką. Pomagałam wszystkim kosztem siebie. A teraz okazało się, że jestem tylko dodatkiem do rodzinnej historii, kimś nieważnym.
Przypomniałam sobie wszystkie te wieczory spędzone z babcią przy herbacie i krzyżówkach. Jej opowieści o wojnie, o tym jak sama musiała walczyć o swoje miejsce w świecie pełnym mężczyzn. „Nigdy nie pozwól nikomu wmówić ci, że jesteś mniej ważna tylko dlatego, że jesteś kobietą” – powtarzała mi często.
A teraz moja własna rodzina robiła dokładnie to samo.
Następnego dnia zadzwoniła do mnie ciocia Basia.
– Słyszałam o wszystkim od twojej mamy – powiedziała cicho. – Wiem, że jest ci ciężko. Ale może spróbuj porozmawiać jeszcze raz z rodzicami? Może nie wszystko stracone?
– Ciociu, oni już podjęli decyzję. Dla nich liczy się tylko Tomek i tradycja – odpowiedziałam smutno.
– Marta… czasem trzeba zawalczyć o siebie. Babcia byłaby dumna, gdybyś nie dała się zepchnąć na margines.
Te słowa dodały mi siły. Postanowiłam wrócić do rozmowy z rodzicami.
W niedzielę pojechałam do rodzinnego domu jeszcze raz. Rodzice byli zaskoczeni moim widokiem.
– Chciałabym porozmawiać – powiedziałam stanowczo. – Chcę wiedzieć, dlaczego naprawdę zdecydowaliście się oddać dom tylko Tomkowi. I chcę usłyszeć to prosto od was.
Tata westchnął ciężko.
– Marta… To nie jest łatwe dla nas wszystkich. Wiem, ile zrobiłaś dla babci i dla nas. Ale… zawsze myśleliśmy, że ty sobie poradzisz. Jesteś silna, niezależna… Tomek zawsze miał pod górkę.
Spojrzałam na brata. Siedział ze spuszczoną głową.
– To niesprawiedliwe wobec mnie – powiedziałam cicho. – Nie chcę pieniędzy ani domu na własność. Chcę tylko być traktowana jak równa część tej rodziny.
Mama zaczęła płakać.
– Przepraszam cię, Marto… Może rzeczywiście powinniśmy byli inaczej to rozwiązać…
Tomek milczał przez dłuższą chwilę.
– Jeśli chcesz… możemy podzielić dom na pół – powiedział nagle cicho. – Albo sprzedać go i podzielić pieniądze…
Popatrzyłam na niego ze zdziwieniem.
– Naprawdę tak myślisz?
Wzruszył ramionami.
– Nie chcę być tym złym bratem… Po prostu bałem się zostać tu sam ze wszystkim.
Wtedy dotarło do mnie coś ważnego: czasem za decyzjami kryją się lęki i niewypowiedziane żale, których nie dostrzegamy w codziennym biegu.
Nie wiem jeszcze, jak zakończy się ta historia. Ale wiem jedno: nie można pozwolić, by tradycja była ważniejsza od sprawiedliwości i uczuć najbliższych.
Czy naprawdę rodzina powinna być ponad wszystko? A może czasem trzeba zawalczyć o siebie – nawet jeśli oznacza to konflikt z najbliższymi?